Welke voeding wordt aangeboden staat vaak vast in beleid. Maar hoe je die voeding aanbiedt, is heel verschillend. Het eetmoment biedt veel kansen om de autonomie van kinderen te stimuleren. Om dat te bereiken moet je bepaalde regels, afspraken en gewoontes die er vaak al jaren zijn, goed onder de loep nemen. Bij Mundo dagen we de pedagogisch medewerkers uit tot zelfreflectie. Waarom moeten bijvoorbeeld eerst de korstjes op?
Ruimte, inrichting en materialen
Laag meubilair geeft de kinderen de mogelijkheid om zelf te gaan zitten en zelf te bepalen waar en naast wie ze willen zitten. Het geeft de kinderen dus autonomie, ze kunnen het zelf! En in welke mate mogen de kinderen zelf bepalen hoe ze zitten? Op één bil, scheef of nog anders? Mogen kinderen ook even opstaan als ze verschrikkelijke kriebelbenen hebben? Hier komt de pm-er weer om de hoek kijken. Naast belangrijk om kinderen zelf dingen te kunnen laten doen, is ook het soort materiaal dat je hen aanreikt van belang. Bestek waar je ook echt mee kunt eten, een bord dat niet van de tafel schuift en een kan waarmee de kinderen zelf kunnen inschenken.
Programma en aanbod
Het eetmoment is een belangrijke sfeerbepaler en een structureel onderdeel van elke dag. Het verloopt vaak volgens een vast patroon: ‘Wij doen het altijd zo.’ Dat is fijn voor de kinderen, zo weten zij wat ze kunnen verwachten en wat er van hen verwacht wordt. Maar in dit patroon neem je als pedagogisch medewerker eigenlijk altijd je eigen normen en waarden mee. Je draagt over wat je zelf geleerd hebt, je gaat uit van de waarden die je zelf van thuis hebt meegekregen. Het is waardevol hier eens heel open naar te kijken en erover in gesprek te gaan. Waarom doen we het zo tijdens het eetmoment? Kunnen kinderen ook zelf meer bepalen? En wat levert hen dat op?
Interactievaardigheden
Het gedrag van de pedagogisch medewerker is bepalend voor de mate van autonomie van de kinderen. Dat begint al door goed te kijken waar de kinderen mee bezig zijn rond het eetmoment. Zijn ze nog heel erg verdiept in hun spel? Dan kondigt de pedagogisch medewerker rustig aan dat het eten bijna klaar staat. De kinderen ronden hun spel rustig af en zijn dan klaar voor de maaltijd. Ze hoeven niet op stel en sprong aan tafel te verschijnen.
Bij de start van het eetmoment mogen de kinderen van de pedagogisch medewerker veel zelf kiezen en bepalen; waar ga je zitten en naast wie, wat wil je eten, hoeveel wil je eten, wat wil je drinken en wat doe je eerst? Wanneer de kinderen zelf veel mogen kiezen en beslissen hebben ze zichtbaar meer plezier en tonen ze meer betrokkenheid. Ook het zelf mogen doen levert veel op. Op een zelfgesmeerde boterham ben je trots en dan eet je met plezier! Dat ondertussen ook nog eens de motoriek, de zelfredzaamheid, het samenwerken (kun je de jam aangeven?) en de taalvaardigheid gestimuleerd zijn is prachtige bijvangst! En van het complimentje dat het kind krijgt van de pedagogisch medewerker groeit ook nog eens het zelfvertrouwen.
Regels
Regels zijn natuurlijk belangrijk op de groep. Het gaat dan om afspraken met collega’s en afspraken met de kinderen. Het is heel verhelderend om de regels eens te bekijken door de bril van ‘autonomie voor het kind’. Waarom bestaat deze regel, in wiens belang is het? Wat leveren deze regels de kinderen op? Zijn het je eigen normen en waarden die de boventoon voeren, of zet je het kind centraal? Laat ook eens een coach of collega van een andere groep of locatie meekijken bij jullie eetmoment en vragen stellen bij de manier waarop jullie dingen doen. Vaak is dit namelijk voor jezelf zo vanzelfsprekend, dat je je er helemaal niet meer bewust van bent.
Samenwerking met ouders
Eten is een ‘hot topic’. Er zijn veel verschillende meningen over wat goed zou zijn op het gebied van voeding. Over het algemeen zijn ouders vooral gefocust op ‘Als m’n kind maar genoeg binnenkrijgt’. Terwijl er, door het kind ruimte te geven, zoveel meer mogelijk is bij het eetmoment. Belangrijk in de communicatie hierover met ouders is het belang van de autonomie van het kind goed te communiceren: hoe en waarom doen we dit zo. En wat levert het op?
Fotografie: Mundo. www.kinderopvangmundo.nl: Masterphoto
