Op Kindercampus de Vuurvogel zijn we in augustus 2018 gestart met een peuter-kleutergroep, we noemen dit ook wel de instroomgroep. In deze groep spelen, leren en ontwikkelen de peuters van de kinderopvang en de kleuters van de basisschool een aantal ochtenden in de week samen. Vanaf 3,5 jaar mogen de peuters op de dagen dat zij bij de opvang zijn naar de instroomgroep. Maximaal 8 peuters en hun pedagogisch medewerker gaan naar de instroomgroep. In deze groep zitten alle instromende kleuters, allemaal net 4 jaar. Sommige peuters vanuit de opvang hebben een VVE-indicatie. De peuters komen vanuit een van de drie peutergroepen van de peuter- of de kinderopvang. De pedagogisch medewerker die met hen meegaat naar de instroomgroep haalt de kinderen op uit hun eigen stamgroep. Kinderen hebben altijd de mogelijkheid om terug te gaan naar hun eigen stamgroep. We sluiten aan bij de behoefte van de kinderen door de harde grens van 4 jaar los te laten. Peuters die meer uitdaging nodig hebben, kunnen deze vinden in peuter-kleutergroep, maar ook de 4-jarigen die gebaat zijn bij een rustigere aanpak, vinden die hier. De doorstroom (van peuter-) naar de reguliere kleutergroep zal hierdoor later gemakkelijker en vloeiender verlopen. De doorstroom bepalen we aan de hand van een aantal criteria: kinderen zitten minimaal twee maanden in de instroomgroep, kinderen stromen nooit alleen door, kinderen stromen door na een vakantie (meestal na kerst of na de zomer, soms na de herfst en na mei), en kinderen die langer de tijd nodig hebben in de instroomgroep blijven langer.
Voorwaarden voor deelname
Een van de voorwaarden voor peuters om deel te nemen aan de peuter-kleutergroep is inschrijving op school. Wanneer een peuter van de opvang op een andere basisschool is aangemeld, kan hij niet deelnemen want dat zou onduidelijk zijn voor het kind. Een andere voorwaarde is toestemming van de ouders. Peuters hebben tijdens een ochtend altijd de mogelijkheid om terug te gaan naar de eigen stamgroep wanneer hij of zij dat zou willen. Dat heeft te maken met de wet- en regelgeving van de kinderopvang. Een kind moet altijd terug kunnen naar de stamgroep, wanneer dat nodig is. We zien dat in de praktijk niet gebeuren. De kinderen genieten ontzettend van de uitdagende kringen en activiteiten. De peuters herkennen veel van hun eigen peutergroep in de instroomgroep, omdat we hier rekening mee houden bij de inrichting van het lokaal. We gebruiken bijvoorbeeld meubilair van de opvang én van school. Er zijn ook werkjes of speelhoeken die peuters kennen van de peutergroep. Dit zorgt voor een vertrouwd gevoel en tegelijkertijd wennen de kinderen alvast aan aspecten die ze later in de reguliere kleutergroep zullen tegenkomen.
Afstemming tussen pedagogisch medewerker en leerkracht
De leerkracht en de pedagogisch medewerker stemmen samen goed af wie wat doet. De leerkracht is verantwoordelijk voor de kleuters en de pedagogisch professional voor de peuters. De peuters starten daarom ook altijd de dag op in hun eigen groep en komen vanuit de opvang samen naar school door de gang die de opvang met de school verbindt. De 4-jarigen starten hun dag rustig op met de leerkracht en verwelkomen daarna samen de peuters, waarna het vaste ochtendprogramma kan beginnen. De professionals hebben dagelijks korte afstemmingsmomenten en één keer per maand een overleg waarin ze de doorgaande lijnen monitoren en borgen.
Insteek van de peuter-kleutergroep
De focus van het aanbod in de peuter-kleutergroep ligt op het versoepelen van de overgang naar een reguliere kleutergroep. Dat doen we bijvoorbeeld door vaste regels en routines te hanteren, die als doorgaande lijn in de school gehanteerd worden. Kinderen leren zo welke gedragsverwachtingen belangrijk zijn. Denk daarbij aan situaties zoals de kring, naar het toilet gaan, buitenspelen, lopen door school, maar ook de ‘houding’ tijdens vrije activiteiten en de sociale verwachtingen. Met sociale verwachtingen bedoelen we bijvoorbeeld: Hoe vraag je om hulp? Hoe vraag je of je achterop een fietskar mee kan rijden tijdens het buitenspelen? Hoe reageer je als je jouw zin niet krijgt? Doordat de kinderen dit al meekrijgen in de instroomgroep, kunnen zij een rustige en soepele start maken in de reguliere kleutergroep. Voor de kinderen geeft dit een veilig gevoel: zij weten al wat er van hen verwacht wordt. En voor de leerkracht betekent dit meer rust op de groep. De nieuwe kinderen voegen soepel in, waardoor de leerkracht zich vanaf het begin kan richten op de ontwikkeling van de kinderen. De kansen voor de kinderen op gelijke ontwikkeling worden zo vergroot.
Een doorgaande lijn in de ondersteuningsstructuur
Een doorgaande lijn in de ondersteuningsstructuur is helpend om de kinderen al vroeg in beeld te hebben. De kwaliteitscoördinator (KC’er) van de school is ook nauw betrokken bij de kinderen in de opvang. Wanneer er vragen zijn over de ontwikkeling van een kind, over de ondersteuningsbehoeften of over de overgang van opvang naar onderwijs denkt de KC’er mee over de invulling van Passend Onderwijs. Op de opvang wordt immers ook Passende Opvang gerealiseerd. Daarbij staat het vakmanschap van de pedagogisch professional centraal om de kinderen zo optimaal mogelijk te laten ontwikkelen. Door deze doorgaande lijn merken we aan kind én ouders dat ze met veel vertrouwen de overstap maken en daarbij direct gebruik kunnen maken van de juiste ondersteuning voor het kind.
De wet- en regelgeving van de kinderopvang als uitdaging
Een van de uitdagingen is om binnen de wet- en regelgeving van de kinderopvang te blijven. We noemen het een peuter-kleuter- of instroomgroep, maar eigenlijk kun je ook spreken van peuter-kleuter activiteiten. Voor activiteiten gelden vanuit de wet- en regelgeving van de kinderopvang namelijk andere regels dan wanneer het een aparte groep zou zijn. Daardoor is het mogelijk om binnen de kaders van de wet te blijven.
Het financiële plaatje als uitdaging
Ook het financiële plaatje blijft een uitdaging wanneer een kleine groep 4-jarigen in de instroomgroep bij elkaar zit. Ook al is de groep nog zo klein, er is altijd een leerkracht nodig. Het kijken naar mogelijkheden en bepalen van een korte en lange termijn visie op samenwerken, is helpend om de juiste keuzes te kunnen maken in het belang van de ontwikkeling van kinderen.
Ervaringen van ouders
De ouders ervaren deze manier van samenwerken tussen opvang en onderwijs als laagdrempelig en prettig omdat hun kind in de vertrouwde omgeving met bekende professionals blijft van 0 tot 12 jaar. Zij kunnen in de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad ook gezamenlijk meedenken over inhouden van opvang én onderwijs en raken op die manier ook vertrouwd met de werkwijze in onze Kindercampus.
Ontmoetingen tussen teamleden zijn cruciaal
Voor de doorgaande lijnen in onze Kindercampus hanteren we ’De zeven doorgaande lijnen van het IKC’ (Sardes, 2020). Ook maken we gebruik van het ‘Ontwikkelinstrument IKC: Waar staan we en waar willen we naar toe?’ (Sardes, 2017). We zijn nog volop in ontwikkeling. Het ontmoeten van professionals en het spreken van dezelfde taal als je de doorgaande lijnen inhoud wil geven, is cruciaal. Formele en informele momenten waarop we de koers omzetten naar de praktijk, zijn goud waard. We zien elkaar ongedwongen bij een kopje koffie in de gezamenlijke teamkamer, maar ontmoeten elkaar ook op inhoudelijke sparringsavonden om onze blik op de toekomst van de Kindercampus verder uit te werken.
Meer weten? Zie deze leestip voor meer informatie.
