Een doorgaande lijn vinden we allemaal belangrijk, alleen hoe doen we dat en wanneer is het echt een doorgaande lijn? Binnen onze IKC’s is de doorgaande lijn vanzelfsprekend. Wat ons betreft is het heel belangrijk om eerst een gezamenlijke visie op het jonge kind van 0-8 jaar te formuleren. We zoeken hierbij de aansluiting in ons observatie/registratieinstrument, in het handelen van ons zelf en in de speelleeromgeving. Een relatief makkelijk onderdeel van de doorgaande lijn is het op elkaar afstemmen van de thema’s. In dit voorbeeld beschrijven we hoe we dat doen.
Gezamenlijke visie
Een goede doorgaande lijn komt echt goed op gang als er een gezamenlijke pedagogisch-didactische visie is. Het handelen van de professional, de speelleeromgeving, de rituelen en de gewoonten sluiten dan op elkaar aan in de doorgaande lijn. Een voorbeeld van het handelen van de professional is dat we in alle groepen ruimte voor autonomie en eigen keuzes van het kind bieden. De speelleeromgeving is op een herkenbare manier ingericht en aangepast aan de leeftijd van de kinderen in de groep. In de rijk ingerichte hoeken is veel materiaal dat uitnodigt tot spelen en leren. De thema’s komen tot uiting in de hoeken. Wat betreft rituelen en gewoonten vieren we feesten op dezelfde manier met elkaar. En bijvoorbeeld op Warmetruiendag komen alle professionals in een trui en vragen we dat ook aan alle kinderen en ouders. Gewoontes binnen het IKC gelden voor alle kinderen en ouders, bijvoorbeeld het koffiemoment in de ouderkamer. De overgang van peuters naar kleuters wordt zo een zachte landing waarbij veel zaken voor de ouder en het kind al bekend zijn.
We streven naar een warme overdracht als het kind naar groep 1 gaat. Er vindt dan een gesprek plaats tussen ouders/verzorgers, pedagogisch medewerker en leerkracht waar de gegevens over het kind uit het observatie/registratieinstrument besproken worden, maar ook de gewoonten en bijzonderheden van het kind.
Afstemmen van thema's
Het afstemmen van de thema’s is een makkelijke stap, als start binnen de doorgaande lijn. De thema's worden op het IKC op elkaar afgestemd. Dit vraagt wel goede afstemming met zowel de professionals van de kinderopvang als de kleuters.
Bij onze IKC’s werken we met hetzelfde VVE-programma wat al helpend is. Toch merken we dat de leefwereld en de behoeften van de kinderen van het KDV anders zijn dan die van de kleuters. Bij elk thema maken we keuzes vanuit de observaties die we dagelijks doen. We overleggen met elkaar welke thema's we willen aanbieden, welk spel je kunt spelen binnen dit thema en in welke hoeken het thema kan terugkomen. Vaak kiezen we voor een overkoepelend thema met daarbij sub thema's die per groep/klas verschillen.
Thema ‘Wij maken muziek’
Een voorbeeld hiervan is het thema ’Wij maken muziek‘. Bij de kleuters en ook bij de peuters gaan we met de kinderen in gesprek over hoe we muziek kunnen maken, wat muziek eigenlijk is, hoe dat klinkt, et cetera.Bij de peuters is een muziekwinkel gemaakt waar verschillende muziekinstrumenten bespeeld, maar ook verkocht kunnen worden. En natuurlijk maken ze zelf ook veel muziek. De kleuters hebben dit uitgebreid naar hoe verzin je een liedje, wat is noten lezen en wat kan je allemaal doen met muziek? Hoe kan je zelf muziek creëren? Wat kan je allemaal doen met verschillende soorten muziek?
Verbinding met het thema in de gezamenlijke ruimte
De verbinding met de thema's wordt heel duidelijk in de ruimte waar we als peuters en kleuters gezamenlijk gebruik van maken. Als je kijkt naar het themavoorbeeld ‘Wij maken muziek”, dan worden de hal en het speellokaal aangekleed met muziekinstrumenten en muzieknoten. In de hal staat ook een piano (die er overigens het hele jaar door staat). Als je binnenkomt is meteen zichtbaar aan welk thema de jongste kinderen binnen het IKC werken.
Gezamenlijke start of afsluiting van het thema
Bij elk thema zoeken we vanuit de verbinding een gezamenlijk moment waarop de peuters en kleuters elkaar kunnen ontmoeten. Dit moment en de vorm verschilt tussen thema’s. Het kan zijn: een gezamenlijk voorleesmoment, een toneelstukje, een liedje dat alle kinderen, peuters en kleuters, tijdens het thema hebben geleerd of juist een ander liedje binnen hetzelfde thema dat door middel van een optreden aan elkaar gepresenteerd wordt. Bij het thema "Wij maken muziek” is gekozen voor een gezamenlijke minidisco in de speelzaal. Er was een muziek box en discolicht. Hierbij was bewust gekozen voor muziek waarop gedanst kon worden en die aansloot bij wat de kinderen wel vaker hoorden. Belangrijk hierbij is dat er ruimte is voor alle kinderen. Waar de één het spannend vindt met zoveel kinderen bij elkaar, gaat de ander meteen dansen en springen.
Bij de overgang naar de kleuters doorspelen en werken met hetzelfde thema
Een groot voordeel van gezamenlijke thema’s is dat een peuters die tijdens het thema vier wordt, en dus naar de kleuters gaat, binnen hetzelfde thema door kan spelen en werken.
Voorwaarde voor de doorgaande lijn: gezamenlijk overleg
Door de doorgaande lijn is er bij ons geen knip tussen kinderopvang en onderwijs. Wat hieraan bijdraagt is dat we regelmatig met elkaar overleggen, bij ons heet dit het IKC-overleg. Er is een coördinator die dit organiseert en bewaakt. Hierdoor kennen we elkaar en weten we elkaar te vinden. Natuurlijk komen we ook weleens praktische problemen tegen en is het soms zoeken naar geschikte tijden waarop we allemaal bij het overleg aanwezig kunnen zijn. Uiteindelijk komen we hier altijd uit en als we zien wat het oplevert voor kinderen en ouders/verzorgers, dan is het de moeite waard om door te zetten!
